Στο χώρο της δΙΚΑΙΟΣΎΝΗς, ΤΙ…
Την τελευταία διετία οι έχοντες σχέση με το χώρο της Δικαιοσύνης παρακολουθούμε μια άνευ προηγουμένου επίθεση κατά του δικηγόρου σαν επιστήμονα και επαγγελματία,κατά του δικηγορικού επαγγέλματος-λειτουργήματος και κατά της αυτονομίας των Δικηγορικών Συλλόγων.
Τα νομοθετικά μέτρα που έχουν ληφθεί σε εφαρμογή της μνημονιακήςπολιτικής στόχο έχουν την οικονομική εξαθλίωση του δικηγόρου ως αυτοπασχολούμενου ελεύθερου επαγγελματία προς όφελος μεγάλων οικονομικών ομίλων και την κατάργηση των Δικηγορικών Συλλόγων υπό τη μορφή ζωντανών οργανισμών με θεσμικά κατοχυρωμένο παρεμβατικό ρόλο στα κοινωνικά και πολιτικά τεκταινόμενα. Η τελική κατάληξή τους είναι η αύξηση του κόστους προσφυγής στη Δικαιοσύνη για τον πολίτη και η καταταλαιπώρησή του επί μακρόν μέχρι την ολοκλήρωση της δικαστικής διαδικασίας.
Πιο συγκεκριμένα, έχει ήδη καταργηθεί η νομοθετικά κατοχυρωμένη κατώτατη αμοιβή του δικηγόρου για τις εξωδικαστικές και εξώδικες ενέργειες, προς όφελος των ευρισκομένων σε θέση διαπραγματευτικής ισχύος τραπεζών, ασφαλιστικών εταιρειών,μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών δημοσίων έργων και πολυεθνικών ομίλων σε σχέση με τους δικηγόρους που απασχολούν και τους αμείβουν ανά υπόθεση.
Ήδη από τον Ιούλιο 2010 επιβλήθηκε Φ.Π.Α. 23% στις αμοιβές των δικηγόρων για δικαστικές και εξώδικες ενέργειες, που μέχρι τότε απαλλάσσονταν του Φ.Π.Α. Αποτέλεσμα του μέτρου αυτού ήταν η εκτίναξη του κόστους της παροχής των δικηγορικών υπηρεσιών, που υπό τις γνωστές συνθήκες μειώσεων μισθών και συντάξεων, καθιστά απαγορευτική για τον πολίτη την πρόσβαση στη Δικαιοσύνη.
Με πρόσφατο νόμο (4055/2012) καθιερώθηκε παράβολο 100 € για υποβολή μήνυσης στα κατ’ έγκληση διωκόμενα εγκλήματα (π.χ. εξύβριση,σωματική βλάβη) και 50 € για την παράσταση πολιτικής αγωγής. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν κάποιος πέσει θύμα λ.χ. εξύβρισης ή απλής σωματικής βλάβης,ξεκινά με επιπλέον κόστος 150 €, στο οποίο προστίθεται η αμοιβή του δικηγόρου για τη σύνταξη της μήνυσης, την παράσταση στο Δικαστήριο κλπ.Αντίστοιχα καθιερώθηκε παράβολο 200 € για την κατάθεση έφεσης, 300€ για την κατάθεση αναίρεσης και 400 € για την κατάθεση αναψηλάφησης (μέχρι τώρα δεν υπήρχαν καθόλου παράβολα).
Τα παραπάνω μέτρα, σε συνδυασμό με την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των δικηγόρων και την ανυπαρξία ασφαλιστικής κάλυψης για περίθαλψη και φάρμακα,έχουν οδηγήσει τον αυτοαπασχοούμενο δικηγόρο σε οικονομική ασφυξία προς όφελος πάντα των μεγάλων δικηγορικών εταιρειών. Το τελευταίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, αφού ο σταδιακός αφανισμός του ιδιώτη δικηγόρου (στην επαρχία με πιο αργούς ρυθμούς λόγω της σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ δικηγόρου-εντολέα) θα έχει σαν αποτέλεσμα να παραμείνουν στην αγορά,γιγαντωμένες πλέον, μεγάλες, απρόσωπες δικηγορικές εταιρείες, οι οποίες χρηματοδοτούμενες, νόμιμα πια και από πρόσωπα που δεν έχουν δικηγορική ιδιότητα(!), θα επιβάλλουν τους δικούς τους οικονομικούς όρους στην αγορά τόσο σε σχέση με τους δικηγόρους που απασχολούν σαν υπαλλήλους, όσο και σε σχέση με τις αμοιβές για την παροχή των δικηγορικών υπηρεσιών. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινείται και η τελευταία τροποποίηση του Κώδικα περί Δικηγόρων με την οποία επιτράπηκε η σύσταση παραρτημάτων δικηγορικών εταιρειών σε άλλο Δικηγορικό Σύλλογο πέραν αυτού στον οποίο έχει την έδρα της.
Ακόμη και οι διατάξεις του τελευταίου νόμου για τη δίκαιη δίκη που κινούνται προς την κατεύθυνση της επιτάχυνσης στην απονομή δικαιοσύνης, είναι καταδικασμένες να παραμείνουν ευχολόγιο, αφού στην πράξη λείπουν παντελώς οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή τους. Ενδεικτικά αναφέρω ότι μια υπόθεση εργατικού δικαίου που σύμφωνα με τον ως άνω νόμο πρέπει να δικαστεί μέσα σε τέσσερεις μήνες το αργότερο (χρόνος μαζί με την πρώτη αναβολή της δίκης), θα καταλήξει να δικαστεί ενάμιση-δύο χρόνια αργότερα, επειδή τα πινάκια των δικαστηρίων είναι «φορτωμένα».
Τα ως άνω μέτρα ήδη είναι σε ισχύ και ήδη βιώνουμε τις συνέπειές τους όλοι,είτε ως επαγγελματίες είτε ως πελάτες ενός δικηγορικού γραφείου. Οι διαθέσεις των κομμάτων που υπερψήφισαν τα Μνημόνια Ι και ΙΙ δε θα αρκεστούν σε αυτά, αλλά προσανατολίζονται προς τον πλήρη αφανισμό του αυτοπασχολούμενου επαγγελματία δικηγόρου, την κατάργηση των Δικηγορικών Συλλόγων, τη μετατροπή του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος της δικαστικής προστασίας σε είδος πολυτελείας προσιτό μόνο στους έχοντες. Οι αγώνες των δικηγόρων της χώρας με αποχές από την άσκηση των καθηκόντων τους και η αδυναμία σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης από τους θιασώτες της μνημονιακήςπολιτικής στις εκλογές της 6ης Μαΐου έβαλε φρένο σε ακόμη πιο βάρβαρα δρομολογημένα μέτρα στα πλαίσια των επιδιώξεων του Μνημονίου ΙΙ.
Είναι πια κοινός τόπος για την πλειοψηφία των δικηγόρων, είτε εντάσσονται στο χώρο της Αριστεράς είτε όχι, ότι επιθυμούν και διεκδικούν 1.ανασυγκρότηση των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας που με τη σειρά της θα φέρει αύξηση της ρευστότητας στην αγορά, 2. κατάργηση των νομοθετημάτων που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βάλλουν κατά της αυθυπαρξίας του επαγγελματία δικηγόρου και τον απαξιώνουν σαν επιστήμονα, καθιστώντας ταυτόχρονα δυσβάστακτο για τον πολίτη το κόστος της δικαστικής προστασίας, 3. την ενεργό συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων για αναγκαίες αλλαγές στο χώρο της Δικαιοσύνης, αφού είναι αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα τα υπάρχοντα προβλήματα και τις αιτίες τους και είναι σε θέση να προτείνουν αποτελεσματικούς τρόπους επίλυσής τους.
Ο μέσος δικηγόρος δεν είναι αποκομμένος από το κοινωνικό σύνολο, αλλά ζωντανό κύτταρό του, αφού την πόρτα του χτυπάνε άνθρωποι που έχουν πληγεί βάναυσα από την οικονομική κρίση και την κατάρρευση των κρατικών δομών.
Με τις ελπίδες μας στραμμένες σε μια κυβέρνηση της Αριστεράς με διάθεση να αφουγκραστεί τα προβλήματα στο χώρο της Δικαιοσύνης και να δραστηριοποιηθεί προς την επίλυσή τους.
Δ.Κ.